Şeker Gübresi - Amonyum Sülfat Nedir?
Şeker gübreleri hem üst gübrelemede hem de taban gübresi olarak kullanılabiliyor. Peki şeker gübresi nedir? Şeker gübre, içindeki amonyum formundaki azot sayesinde topraktaki fosforun alımına yardımcı oluyor. Bu formdaki azotun nitrata dönüşmesi sırasında pH düştüğü için uzun süreli kullanımı toprak asitliliğini artırıyor. Yoğun kullanımda kireçlenme sorununa dikkat etmek önem taşıyor. Asit oranı yüksek topraklarda şeker gübresi yerine %33 amonyum nitrat gübresi tercih ediliyor. Ancak halihazırda kireçli olan topraklar, şeker gübresi ile bereketli birer tarım alanına dönüştürülebiliyor. Doğru zamanda, doğru oranda ve doğru ekinlerde kullanılan ürün, verimli bir sezonun sırrı oluyor.
Şeker Gübresi İçeriği
Şeker gübresi içeriği, toprağın azot ve kükürt ihtiyacını geri kazandırmak için kullanılan amonyum sülfat gübresi, %21 N, %27 S içeriyor. (Kaynak: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı)Bilimsel adı amonyum sülfat gübresi olsa da kristal şekli nedeniyle bu gübre çiftçilerimiz arasında şeker gübresi adıyla biliniyor. Ürün, tarım tedarik zincirinde AS %21 adıyla anılabiliyor. Çoğunlukla beyaz renk olan şeker gübresinin zaman zaman granül yapıdaki, açık sarı, gri, yeşil ve açık kahverengi versiyonları da bulunabiliyor. Üre gübresine göre suda daha az çözünüyor. Gaza dönüşebilen içeriğin uzun süre toprakta kalması verim beklentisini azaltıyor.
Şeker gübresi içeriği nedeniyle depolamada ekstra özen gerektiriyor. Ürünün asla, üre gübresi ile aynı kapalı ortamda depolanmaması gerekiyor. Isı ve ışık kaynaklarından uzağa stoklanması tavsiye ediliyor. Paketlenmiş gübrelerin küme halinde istiflenmesi, ancak bu sırada en fazla 15 çuval sıra yüksekliği olmasına özen gösterilmesi öneriliyor.
Çuvalların zemine değmemesi için teması kesecek ızgaralar kullanılabiliyor, onların arasında en az 1 metre mesafe bırakılıyor. Depoların kuru ve havalandırılmış olması, alanda sigara içilmemesi, ateş kullanılmaması güvenlik önerileri içinde yer alıyor. Isı, gübrede fiziksel bozulmalara sebebiyet verebiliyor, bu nedenle direkt güneş ışığının teması uygun görülmüyor. Şeker gübre, nemli ortamlarda depolanamıyor. Özellikle gece ve gündüz sıcaklık farkı çok olduğunda nem daha fazla olacağı için bu bölgelerde gübre depolarının kapılarının kapalı olması tercih ediliyor. Gübre elle uzun süre temas edeceği zaman, çiftçilerimizin kesinlikle eldiven kullanması gerekiyor. Ürünün cilde uzun süre temasından kaçınılıyor.
Şeker Gübresi Ne Zaman ve Nerelerde Kullanılır?
Şeker gübresi ne zaman verilir diye merak ediyorsanız amonyum sülfat gübresi, çoğunlukla ekim sırasında atılıyor. Böylece bitkilerin büyüme süreci hızlandırılıyor. Ancak gübrenin gaza dönüşme ihtimali nedeniyle, gerekli miktarın diğer yarısı da gelişim sürecinin ilerleyen basamaklarında veriliyor. Siz de şeker gübresi ne zaman verilir arastırmanıza dayanarak ekim ayını tercih edebilirsiniz.
- Tahıl ekiminde gübre miktarının yarısı kullanılırken sapa kalkma döneminde diğer yarısı uygulanıyor.
- Merve ağaçlarında çiçeklenmeden önce ve sonbaharda, püskürtme işlemiyle gübre veriliyor. Çiçeklenme öncesinde taç iz düşümlerine gübre gömülerek de uygulama yapılabiliyor.
- Bağda amonyum sülfat gübresi kullanılacağında gübrenin yarısı ekimde, yarısı şubat veya mart aylarında toprak işlenirken dökülüyor.
- Sebze ekiminde, amonyum sülfatın yarısı dikimden 15 gün sonra yarısı meyve bağlanmasının ardından kullanılıyor.
- Bostanlarda amonyum sülfat kullanacaksanız gübrenin yarısını ekim sırasında yarısını çapadan önce vermelisiniz.
Üst gübre olarak şeker gübresi verildiğinde gübrenin muhakkak toprağa karıştırılması gerekiyor. Toprak yüzeyinde kalan amonyum sülfat alkali koşullarda gaz kaybına yol açtığı için gübre verimini kaybediyor. Uygulama esnasında serpme veya mibzer yöntemleri kullanılabiliyor. Ağaçlarda, taç izdüşümüne gömülerek ve püskürtülerek toprağa besin verilebiliyor. Ekinlerin ihtiyacından az miktarda gübre verildiğinde, gelişimde zayıflık görülebiliyor.
Ekine uygun miktardaki gübre belirlenirken dekar üzerinden hesap yapılıyor. Öncelikle toprak durumunun uzmanlarca analizi şart görülüyor. Toprak analizine göre ihtiyaç netleştiriliyor ve gübre desteği ile verim artırılıyor.. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın gübreleme önerilerine göre, çıkan sonuçlara göre saf madde miktarı 5 ile çarpılıyor. Örneğin toprak analizi sonucu, saf madde miktarını 5 kilogram gösteriyorsa, şeker gübresi miktarı dekar başına 5x5=25 kilogram oluyor. Eğer 10 dekar kadar bir ekim alanı söz konusuysa toplam ihtiyaç 250 kilogramı buluyor. 125 kilogram ekimde, kalanı ise ekinin cinsine göre gelişme döneminde verilebiliyor.
